تعلیق طرح ترافیک دردی را دوا نمی‌کند
علیرضا طاهری- کارشناس حوزه محیط‌زیست
این روزها با افزایش همه آمارها درخصوص ابتلا به کرونا در کشور و شهر تهران، بحث درخصوص چگونگی کنترل شیوع این ویروس بالاگرفته و نظرات مختلفی درباره اثرات محدودیت‌های مختلف مطرح شده است و از طرفی با گرم شدن هوا و تابش مستقیم خورشید، آلاینده ازن از مرزناسالم عبور کرده و هوای تهران را در وضعیت ناسالم قرار داده است. آلاینده ازن یک آلاینده ثانویه است که از ترکیب با آلاینده‌های اولیه به‌وجود می‌آید؛ یعنی با گرمی هوا و تابش مستقیم خورشید بر آلاینده‌های دیگر، واکنش‌هایی رخ می‌دهد و انتشار آلاینده ازن تشدید می‌شود.
در خبرها آمده است که رئیس‌جمهور و ستاد مقابله با کرونا، دستور تعلیق طرح ترافیک را در شهر تهران برای مدت یک هفته صادر کرده است. برای ارزیابی میزان اثربخشی این دستور، باید موضوع از ابعاد مختلفی بررسی شود. آلودگی هوا از یک طرف سبب آزار در تنفس شهروندان می‌شود و از طرفی دیگر بیماری کرونا جان مردم را می‌گیرد. استفاده از خودروی شخصی، آلودگی هوا را تشدید می‌کند و از طرفی دیگر، اگر شهروندان از خودروی شخصی استفاده نکنند و بدون رعایت موازین بهداشتی به سمت حمل‌ونقل عمومی سوق داده شوند، ضریب مبتلایان بیماری کرونا افزایش پیدا خواهد کرد.
نکته اصلی برای کاهش آمار مبتلایان به ویروس کرونا و همچنین کاهش آلودگی هوا، پایین آوردن تقاضای سفر است. به‌نظر نمی‌رسد اصلی‌ترین مسئله سفر با وسیله نقلیه شخصی یا عمومی باشد، بلکه شایسته است برای تعیین مسئله اصلی کاهش تقاضای سفر و اعمال محدودیت بر نقاط جاذب سفر مورد توجه قرار گیرد. البته نکته حائز اهمیت موضوعات معیشتی و اقتصادی است که باید برای اقشار آسیب پذیر تمهیداتی اندیشیده شود.
باید شرایطی برای کاهش تقاضای سفر فراهم شود. اگر طرح ترافیک لغو شود و همزمان بازار، مراکز خرید و تفریحی فعال باشند، پیش‌بینی می‌شود سفر با خودروی شخصی افزایش بسیاری پیدا کند و وضعیت هوا بدتر از این شود و با عدم‌تعطیلی مراکز تجمع تفریحی، تجاری و اداری، احتمالا فاصله‌گذاری هم دچار اختلال بیشتری خواهد شد و با افزایش مطلوبیت سفر با خودروی شخصی به مقصد مرکز شهر بحرانیتر شدن وضعیت کرونا دور از انتظار نیست. بهتر است در تصمیم‌گیری‌های کلیدی که با جان و سلامت شهروندان ارتباط مستقیم دارد همه جوانب امر سنجیده شود. باید دقت کرد در نیمه دوم سال که بر اثر سرما، احتمال ابتلا به کرونا افزایش پیدا خواهد کرد و شهر تهران با پدیده وارونگی هوا هم مواجه خواهد شد و با احتمال بازگشایی مراکز آموزشی، تقاضای سفر نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت و براساس شواهد وضعیت بحرانیتر از این هم می‌شود.
در وهله اول و براساس تجربه‌های جهانی باید محدودیت‌های حداکثری برای تهران و بقیه نقاط قرمز درنظر گرفته شود اما اگر به‌دلیل شرایط اقتصادی، معیشتی یا به هر دلیل دیگری این امکان وجود ندارد بهتر است برای کاهش تقاضای سفر، بخش‌های غیرضروری، هدف‌گذاری شده و محدودیت برای آن بخش‌ها بیشتر از پیش اعمال شود. حل این چالش چند وجهی، در شرایط فعلی علاوه بر هدف‌گذاری درست مسئولان، همت شهروندان را نیز می‌طلبد. مردم باید در شرایط موجود احساس مسئولیت بیشتری نسبت به‌خود و یکدیگر داشته باشند و با کاهش سفرهای غیرضروری هم به کاهش آمار مبتلایان بیماری کرونا و هم بهبود کیفیت هوای شهر کمک کنند.
ممکن است اثراث این حجم بزرگ از آلاینده‌ها بر ریه شهروندان و شیوع بیماری کرونا بر معیشت همه تا سال‌ها دامنگیر شهر باشد. بنابراین بهتر است که به بخش‌های مهم‌تر زندگی توجه کنیم و با انجام راه‌حل‌های درست و توصیه‌ها، مخاطرات اطراف خودمان را کمتر و کمرنگ‌تر کنیم. لازم نیست هر روز سفرهای غیرضروری با خودروی شخصی و یا حتی وسیله حمل‌ونقل عمومی صورت گیرد. اگر قرار است تفریحی انجام شود، می‌توان آن را به ساده‌ترین شکل ممکن، یعنی پیاده‌روی در بوستان محله انجام داد. یا خریدهای ضروری تا جای ممکن به‌صورت محلی و اینترنتی انجام شود.
منبع: همشهری