تحرکات نظامی چین در امارات

بر اساس اسناد فوق‌سری، سرویس‌های جاسوسی آمریکا در ماه دسامبر گذشته متوجه از‌سرگیری ساخت‌وسازها در یک تأسیسات نظامی مشکوک چینی در امارات عربی متحده شده‌اند. ساخت‌وسازها یک سال پس از آن از سر گرفته شده که امارات، متحد منطقه‌ای ایالات متحده، اعلام کرده بود که این پروژه را به دلیل نگرانی‌های آمریکا متوقف می‌کند. این ساخت‌وسازها در بندری در نزدیکی ابوظبی انجام می‌شود و گفته می‌شود که ارتش چین نیز در آن مشارکت دارد. بررسی اسناد توسط واشنگتن‌پست همچنین نشان داد که مشاهده پرسنل نظامی چین در اطراف دیگر سایت‌های حساس ساختمانی در امارات نیز مقامات آمریکایی را نگران کرده است. در یکی از این اسناد ادعا شده که تلاش‌های پکن در امارات عربی متحده، بخشی از کارزار جاه‌طلبانه ارتش چین برای ایجاد یک شبکه نظامی جهانی است که شامل حداقل پنج پایگاه خارجی و ۱۰ سایت پشتیبانی لجستیکی تا سال ۲۰۳۰ میلادی می‌شود که عمدتا نیز در خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی و سراسر آفریقا هستند. بر اساس منابع درزکرده، مقامات ارتش چین این طرح را «پروژه ۱۴۱» می‌نامند. این اسناد همچنین شامل جزئیات برنامه نظارت هوایی پکن و برنامه‌های توسعه پهپادهای مافوق صوت این کشور است و زمانی پرده از فعالیت‌های چین برمی‌دارد که تنش میان پکن و واشنگتن رو به افزایش است و هم‌زمان هر دو کشور در تلاش برای گسترش نفوذ خود بر جهان و دسترسی بیشتر بر منابع جهانی هستند. مطالعه اسناد همچنین نشان داده که در میان مقامات آمریکا اتفاق نظری درباره میزان نگرانی از فعالیت‌های چین در امارات وجود ندارد؛ برخی این برنامه‌ها را قابل مدیریت می‌دانند و برخی دیگر تهدیدی قابل توجه تعبیر می‌کنند که می‌تواند به‌طور جدی به منافع ایالات متحده آسیب بزند. همچنین در مورد اینکه آیا امارات تصمیمی استراتژیک برای همسویی عمیق با چین گرفته یا در جریان این مشارکت، به همکاری‌هایش با آمریکا و حفظ تعادل میان بازیکنان بین‌المللی توجه دارد نیز اجماعی وجود ندارد. تلاش چین برای گسترش نفوذ جهانی خود به‌ویژه در ماه‌های اخیر بسیار برجسته بوده است؛ به‌ویژه در موضوع میانجیگری برای نزدیکی عربستان سعودی و ایران و ارائه یک طرح صلح ۱۲‌ماده‌ای برای حل‌وفصل جنگ در اوکراین.

در واکنش به انتشار این گزارش، لیو پنگیو، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن، گفت نگرانی‌های ایالات متحده درباره تأسیسات نظامی چین در خارج از این کشور نابجاست و به‌عنوان یک اصل، «چین همکاری‌های قانونی و امنیتی با دیگر کشورها بر اساس برابری و تضمین منافع متقابل را ادامه می‌دهد». او با اشاره به اینکه ایالات متحده نیز بیش از ۸۰۰ پایگاه نظامی در خارج از کشور دارد که باعث نگرانی بسیاری از کشورها شده است، گفت: «بنابراین آمریکا در جایگاهی نیست که از دیگر کشورها انتقاد کند». با این وجود، مقامات آمریکایی تأکید می‌کنند که اجازه نمی‌دهند یک پایگاه چینی در امارات عربی متحده عملیاتی شود و می‌گویند که چنین تأسیساتی، فعالیت‌های نظامی حساس ایالات متحده در خاورمیانه را به خطر می‌اندازد؛ به‌ویژه آنکه به گفته یکی از مقامات کاخ سفید «امارات عربی متحده یک متحد نزدیک است و ما مرتب با مقامات آن کشور درباره بسیاری از مسائل منطقه‌ای و جهانی در حال مراوده هستیم». یکی از اسناد فاش‌شده نیز درباره یک سایت ذخیره‌سازی لجستیک است و گمان می‌رود که بخشی از طرح پکن برای ایجاد پایگاه نظامی در امارات باشد. علاوه بر این، شماری از ارتش چین نیز در دو پایگاه نظامی امارات در داخل کشور مشاهده شده‌اند؛ یعنی جایی که محل استفاده از پهپادها و سامانه‌های دفاع موشکی بالستیک محسوب می‌شود. سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا همچنین بر این باورند که احتمالا شماری از پرسنل ارتش چین در یک پروژه ساخت و توسعه یک باند هوایی در سواحل ابوظبی مشارکت دارند. بندر خلیفه امارات نیز بخشی از شبکه‌ای گسترده با بیش از صد بندر و پایانه تجاری استراتژیک است که چین در سراسر جهان در آنها سرمایه‌گذاری کرده است. کامیل لونز، از مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، ضمن تأیید بخشی از این نگرانی‌ها می‌گوید: «گسترش جای پای چین در بنادر جهان، جمع‌آوری اطلاعات درباره تحرکات و فعالیت‌های نظامی ایالات متحده را آسان می‌کند؛ به‌ویژه آنکه طبق قانونی که در سال ۲۰۱۷ میلادی در چین تصویب شد، حتی شرکت‌های تجاری چینی هم موظف هستند در صورت درخواست، اطلاعات خود را با ارتش به اشتراک بگذارند». از نظر تحلیلگران همچنین در صورت نفوذ و حضور بیشتر چین در این منطقه، قدرت پکن نیز برای نظارت و مداخله در فعالیت‌های نظامی و تجسسی آمریکا و حتی تأثیرگذاری بر تصمیمات واشنگتن برای جابه‌جایی یا استفاده از نیروهایش بیشتر می‌شود. علاوه بر امارات، مقامات آمریکا توانسته‌اند مناطق دیگری همچون سنگاپور، اندونزی، پاکستان، سریلانکا، کنیا، تانزانیا و آنگولا را نیز به‌عنوان مکان‌هایی که احتمالا در آنجا بنادر چین دارای کاربری دوگانه هستند، شناسایی کنند؛ بنادری که بر اساس گزارش سال ۲۰۲۰ پنتاگون به کنگره، پکن را به‌طور بالقوه قادر می‌کند «هم در عملیات نظامی ایالات متحده دخالت کند و هم از عملیات تهاجمی پشتیبانی کند». اگرچه در دیگر نقاط جهان از‌جمله در اروپا بعید است امکانات بندری در خدمت فعالیت‌های نظامی درآید؛ چراکه کشورهای میزبان هرگز با چنین کاری موافقت نمی‌کنند، اما جاده ابریشم دریایی چین می‌تواند برای این کشور مزایای چندگانه‌ای داشته باشد. اسناد فاش‌شده گزارش‌هایی از فعالیت‌های چین در سایر نقاط جهان نیز ارائه داده؛ از‌جمله اینکه یک گروه کاری چینی قصد داشته است، در ماه فوریه از گینه استوایی و گابن بازدید کند تا به این کشور در اجرای پروژه‌ای با هدف ایجاد یک مرکز آموزشی مشترک و آموزش پرسنل گینه استوایی در مورد تجهیزات ارتباطی کمک کند. با این وجود چنین گزارش‌هایی به اندازه گزارش امارات، زنگ خطر را برای واشنگتن به صدا درنیاورده است؛ چراکه هیچ‌کدام از آنها به اندازه ابوظبی به آمریکا نزدیک نبوده‌اند. امارات از سال ۲۰۱۲ میلادی سومین خریدار بزرگ تسلیحات ایالات متحده در جهان است و نیروهای مسلح این کشور در کنار نیروهای آمریکایی در افغانستان، عراق و سوریه جنگیده‌اند. این کشور همچنین میزبان پنج هزار پرسنل نظامی آمریکایی در الظفره و کشتی‌های جنگی آمریکایی در بندر جبل علی است.
منبع: شرق