احتمال از هم گسیختگی اقتصاد ایران

حالا در آخرین هفته سال 1401 اقتصاددانان و فعالان اقتصادی درگفت وگو با رسانه ها یا در یادداشتهای آخر سال ضمن مرور آنچه درسال 1401 بر اقتصادایران گذشت نسبت به رخدادهای احتمالی اقتصاد درسال 1402 تیز هشدارداده اند. بیشترین هشدار اقتصاددانان و فعالان اقتصادی درباره شتابان شدن نرخ تورم و حتی اصطلاحا پدیدار شدن ابر تورم در ایران است.  

مسعود خوانساری که چند ماه دیگر وتا انتخابات بعدی هیات رییسه در منصب ریاست اتاق بازرگانی تهران باقی می ماند نیز برهمین باوراست و نوشته است : این نگرانی وجود دارد که اقتصاد ایران در آستانه ورود به سال‌۱۴۰۲ دچار ازهم گسیختگی و ابرتورم شود و برای خروج از این شرایط باید با آن همچون یک بیماری بسیار اورژانسی برخورد کرد. اقتصاد ایران بیماری است که در تصادف سنگین دچار خونریزی‌ها و شکستگی‌های گسترده شده و در اغما با سطح هوشیاری پایین به‌سر می‌برد و برای درمان آن باید تیمی از بهترین پزشکان و متخصصان را بسیج کرد و از خردجمعی بهره گرفت. واقعیت این است که با نادیده‌گرفتن چالش‌های اقتصادی همچون مشکلات ارزی و بی‌ثباتی بازارها یا اقداماتی مانند قیمت‌گذاری دستوری یا راه‌اندازی مرکز مبادله ارزی آن‌هم در شرایط سنگین تحریم‌ها، نمی‌توان اقتصاد و بازار را آرام کرد و این اقدامات تنها به زیرزمینی و رانتیرشدن اقتصاد منجر می‌شود. در حال‌حاضر به‌نظر می‌رسد مسوولان به‌جای تشخیص درست و واقع‌بینانه شرایط، ‌دنبال انکار و وعده‌درمانی هستند؛ غافل از اینکه هر روز بیش از گذشته معیشت مردم تحت‌فشار و خطر قرار می‌گیرد و با جمعیت بیشتر فقیر و حاشیه‌نشین روبه‌رو می‌شویم. مسوولان باید با دیدن واقعیت‌ها و تنگناهای اقتصادی ایران، برنامه‌ریزی درست و اجرای دقیق را در دستور کار قرار دهند و با واگذاری کارها به بخش‌خصوصی و فعالان اقتصادی و رفع موانع تولید، فضا را برای رونق اقتصادی، افزایش تولید و صادرات و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و در نهایت رشد اقتصادی فراهم کنند

درنوشته وی که در دنیای اقتصاد منتشر شده آضافه شده است: بهبود روابط خارجی و گسترش دیپلماسی؛ این یک اصل مهم جهانی است: «هیچ کشوری با ایزوله‌کردن خود به توسعه نمی‌رسد.» در ماه‌های گذشته متاسفانه شاهد کاهش روابط دیپلماتیک کشورمان با بسیاری از کشورهای اروپایی بودیم، کشورهایی که حتی در طول سال‌های جنگ تحمیلی و تحریم‌های قبلی هم روابط نسبتا پایداری با آنها داشتیم. آنچه می‌تواند چالش برانگیز باشد کاهش روابط با کشورهای همسایه است که می‌تواند منجر به گسترش ایران‌هراسی در سطح جهان شود و تبعات بسیار بدی خواهد داشت. از سوی دیگر سرنوشت پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات با ۱+۵ نه‌تنها روشن‌تر نشده، بلکه همه‌چیز پیچیده‌تر از قبل شده و با ادامه این روند به‌نظر می‌رسد که هر لحظه ممکن است شاهد به پایان خط رسیدن مذاکرات و سخت و پیچیده‌ترشدن تحریم‌ها باشیم. اقتصادکشوری مانند ونزوئلا وقتی در بن‌بست قرار گرفت که با تحریم‌های گسترده روبه‌رو شد و سطح روابط بین‌المللی‌اش به تعداد کمی از کشورها از جمله ایران محدود شد و باز شاهد بودیم که همین کشور با کاهش تحریم‌ها در ماه‌های گذشته و گسترش روابط دیپلماتیک با بسیاری از کشورها، توانسته تورم خود را به‌شدت کاهش دهد و در جهت بهبود وضعیت اقتصادی حرکت کند. ما باید با نگاه به منافع ملی، روابط دیپلماتیک خود را همزمان هم با شرق و هم غرب و البته کشورهای همسایه گسترش دهیم و تنش‌زدایی را برای بهبود شرایط در اولویت قرار دهیم.

خوانساری بر این باوراست امید، اعتماد عمومی و آشتی ملی: کشور ما در سال‌۱۴۰۱ حوادث اجتماعی تلخی را پشت‌سر گذاشت که چندین ماه ادامه داشت و صدمات جدی به سرمایه اجتماعی کشور زد که یکی از جلوه‌های محسوس آن افزایش چشمگیر مهاجرت و میل به مهاجرت در طبقه‌های مختلف جامعه به‌خصوص جوانان و نخبگان است؛ آسیب‌هایی که با اقداماتی مانند محدودیت‌های اینترنت و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی شدت و صدمات اقتصادی-‌اجتماعی آن بیشتر هم شد.