جمع بندی صاحبنظران غیر دولتی و غیر حکومتی اینست که انباشت ضعف‌ها، نارسائی‌ها، مشکلات معیشتی، نادیده گرفتن حقوق شهروندی، سلب آزادی‌های مشروع، میدان‌دار شدن مشتی افراطی خود اسلام پندار و خود انقلابی پندار و طرد استعداد‌های وفادار به نظام و کشور به جرم آزاد اندیشی و پرهیز از بله‌قربان گوئی، زمینه را برای نارضایتی فراهم ساخته و فراگیر کرده است. طبیعی است که از چنین زمینه‌ای دشمن بهره برداری می‌کند و با سوار شدن بر موج به راه افتاده، اهداف خود را دنبال می‌نماید. خارجی‌ها هم، چه سیاسیونشان و چه تبلیغاتچی‌هایشان، تا زمینه نارضایتی در داخل وجود نداشته باشد، امکان ندارد بتوانند کسی را در داخل وارد صحنه درگیری و اغتشاش کنند.

تنها کافیست این روز‌ها به اطراف خود بنگریم و ببینیم تا چه اندازه جامعه به شنیدن اخبار منفی و خشونت‌آمیز میل دارد. یا اگر مشهودتر بگوییم کافیست به فیلم‌های منتشر شده به فیلم‌های منتشر شده از شعار‌های دانشجویان در دانشگاه‌های درجه یک کشور همچون شریف، بهشتی، خواجه نصیر و... بنگریم تا عمیق فاجعه خشونت و گذار از مرز‌های اخلاق سنتی را ببینیم. گویی گستره‌ای از مرز‌های اجتماعی پیشین از میان رفته‌اند و تنها خشونت است که اکنونیت سوژه‌هایش را معنا می‌بخشد. حال می‌توان از این مجمل، حدیث مفصل انسداد سیاسی در کشور را بازخوانی نماییم.

خطوط قرمز مهم، ایرانیت یا تمامیت ارضی كشور و اسلامیت است و به جز این دوگانه، دیگر موضوعات را می‌توان روی میز گفت‌وگوها قرار داد. این گزاره‌ها در قانون اساسی تصریح شده است. وظیفه روسای جمهوری هم حفاظت از قانون اساسی است. البته همه اصول قانون اساسی محقق نشده است. همواره در دولت‌ها این مشكل وجود دراد كه برخی اصول مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفتند. اساسا گفت‌وگوها باید این گره‌ها را باز كنند.

پژوهشگران علوم سیاسی دانشگاه شیراز با انجام پژوهش در مورد اعتراضات سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ در کشور می‌گویند که به طور کل وقوع این اعتراضات حاکی از مشکلاتی مانند وجود فقر و نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی بین اقشار مختلف جامعه و نادیده‌گرفته شدن بسیاری از مردم و وجود فساد اداری و اقتصادی در سطحی وسیع؛ تغییر سبک زندگی مردم جامعه ما به واسطه جهانی شدن و گسترش ارتباطات و بی‌اعتمادی مردم و اصناف به احزاب و نهاد‌های رسمی دولتی است.

سوء تدبیرها موجب شده که اعتراضات وارد فاز خشم شود و در این مرحله حتی اگر تصمیم گیرندگان موفق به سرکوب خشم شوند به معنای پایان غائله نیست و خطر قهر دائمی میان جامعه و حکومت را به دنبال دارد.

قریب به ۲ ماه از آغاز به کار مجلس یازدهم می‌گذرد. در این مدت، فرهنگیان شاغل در مدارس غیرانتفاعی، دو مرتبه در اعتراض به وضعیت معیشت، حقوق وبیمه خود مقابل ساختمان بهارستان تجمع کرده‌اند.