نمایش مهیب تغییرات اقلیمی در تركیه و جنوب اروپا

پنج، شش روز پیش، نخستین تصاویری كه از آتش‌سوزی در كشور همسایه سر از گوشی‌های همراه مخاطبان خبر در ایران درآورد، تصاویر ساحلی بود با گردشگرانی كه آمده بودند از آب و آفتاب لذت ببرند و بعد هراسان مشغول جمع كردن وسایل‌شان برای گریز از ساحل بودند.

آنچه در تصویر دیده می‌شد زبانه‌های بلند آتش بود كه نوار سبز نزدیك به ساحل را می‌سوزاند و پیش می‌آمد. آتش‌سوزی گسترده در تركیه از سواحل مدیترانه و دریای اژه شروع شد و بخشی از محبوب‌ترین نقاط این كشور برای مسافران را سوزاند، هشت كشته (تا اینجا) برجای گذاشت و ده‌ها نفر را راهی بیمارستان كرد. آتش حالا ساحل یونان را درمی‌نوردد و زنجیره تخلیه بخشی از مناطق مسكونی نزدیك به آتش ادامه دارد. وزش بادهای گرم و افزایش دمای هوا در جنوب اروپا باعث وقوع آتش‌سوزی‌هایی در یونان، اسپانیا و ایتالیا شده است.
«آتش از تپه‌ها بالا خزید، به كمك باد گسترده شد، بزرگ شد و با سرعت به سمت ساحل دوید. در برخی نقاط، ساكنان مستاصل بومی به سمت دریا دویدند تا سطل‌های پلاستیكی‌شان را آب كنند و جلوی آتشی كه به سمت خانه‌های‌شان می‌آمد را بگیرند. بقیه دوان دوان یا پشت ماشین، برای نجات جان‌شان فرار كردند. آسمان خاكستری و بعد نارنجی شد. زمانی كه دود فرو نشست خط ساحلی بهشت تركیه كه زمانی پوشیده از جنگل‌ها كاج و درختان زیتون بود، تبدیل به خاكستر شده بود.»
این آغاز گزارشی است كه نشریه اكونومیست در مورد آتش‌سوزی‌های تركیه منتشر كرد. گزارشی كه در آن اشاره شده كه در این آتش‌سوزی، همراه با آتش خشم عمومی علیه مدیریت اردوغان هم شعله كشیده است. رییس‌جمهوری تركیه پس از آتش‌سوزی به منطقه رفت. دیداری كه علاوه بر نحوه مدیریت او در زمانه شروع آتش‌سوزی، انتقادات بسیاری را متوجه نحوه برخورد او با مردم آسیب‌دیده كرد. خبرگزاری تسنیم در مورد خلاصه‌ای از این انتقادات نوشت: «اردوغان، ابتدا از داخل هواپیما، مناطق بحرانی را تماشا كرد و سپس از چند روستا بازدید كرده و در جمع هواداران حزب خود سخنرانی كرد.
اردوغان كه قبلا در زادگاه خود و در منطقه سیل‌زده ریزه، بین مردم، بسته‌های حاوی چایی خشك توزیع كرده بود، این‌بار هم در مارماریس آتش زده، به مردم چایی داد. شكل توزیع چایی از سوی منتقدان اردوغان، همچون رفتاری تحقیرآمیز و زشت، قلمداد شده است، چراكه او بعد از پایان سخنان خود، بسته‌های نیم كیلویی چای را یكی یكی، از محافظ خود تحویل می‌گیرد و آن را به سوی مردم پرتاب می‌كند.» تاكنون گزارش‌های رسمی حاكی از مرگ هشت نفر در آتش‌سوزی‌های سواحل جنوبی و غربی تركیه هستند. هزاران نفر از روستاها و مناطق مسكونی منطقه تخلیه شده‌اند و به این عدد باید توریست‌ها را هم افزود. بنا بر گزارش «سیستم اطلاعات آتش‌سوزی جنگل‌های اروپا» امسال 160 هزار هكتار از جنگل‌های تركیه در آتش سوخته‌اند. این عدد یعنی چهار برابر بیشتر از میانگین آتش‌سوزی‌هایی كه از سال 2008 تا 2020 در این كشور رخ داده بود.
اما در میان جنجالی كه در تركیه پس از آتش به پا شده است، تغییرات اقلیمی همچنان دست در دست بادهای گرم و خشكسالی پیش می‌روند . تصاویری مشابه به آنچه از سواحل تركیه رسید این‌بار از سواحل یونان مخابره شد. یورونیوز نوشته است: «آتش‌سوزی در جنگل‌های نزدیك شهر آتن، پایتخت یونان كه از بعدازظهر سه‌شنبه گسترش یافته است، باعث شد جاده ملی یونان كه دو شهر آتن و لامیا را به هم وصل می‌كند، بسته شود. با نزدیك شدن شعله‌های آتش به پایتخت، هزاران نفر از ساكنان مناطق شمالی آتن، منازل مسكونی خود را ترك كردند و از شهر گریختند. همچنین با توجه به اینكه برخی پست‌های برق در محاصره آتش قرار گرفته‌اند، مردم برای تامین برق در گرم‌ترین روز پایتخت یونان با بیش از ۴۲ درجه سانتیگراد با مشكل مواجه شدند.» روز پنجشنبه هم خبر رسید كه آتش‌نشان‌ها در یونان با نزدیك شدن زبانه‌های آتش به منطقه «المپیا» (محل باستانی برگزاری مسابقات المپیك)، با مهار آتش‌سوزی در جزیره «اِویا» دست و پنجه نرم می‌كنند. ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «یونان با موج بی‌سابقه گرما مواجه است.»
این رسانه به نقل از یك مقام محلی یونان نوشت: «آتش بعد از نابودی ۲۰ خانه به سمت منطقه كوهستانی شمال غرب المپیا در حركت است. در این دوره از سال منطقه المپیا در یونان میزبان گردشگران است. اما این منطقه دیدنی به همراه شش روستای نزدیك آن از روز قبل از بیم آتش تخلیه شده‌اند. در شرق آتن و در منطقه اویا بیش از ۱۷۰ آتش‌نشان برای مهار شعله‌های آتش تلاش می‌كنند. دست‌كم ۱۵۰ خانه در این جزیره كه محصور در آتش است، نابود شده‌اند.»
آتش در خانه
در ماه‌های گذشته آتش‌سوزی‌هایی در ایران هم پیوسته در جریان بوده‌اند. از میانكاله گرفته تا زاگرس. همان روزهایی كه آتش‌سوزی به پا شد، 6 كشور به كمك تركیه شتافتند و ایران هم تجهیزات هوایی‌اش را روانه سرزمین همسایه كرد، باز تصاویر حضور عشایر و مردمان محلی و نیروهای داوطلب برای مهار آتش در ارتفاعات فیروزآباد استان فارس دست به دست می‌شد. برای همین بود كه رسیدن خبر ارسال كمك برای تركیه انتقاد بسیاری را برانگیخت كه اگر امكاناتی هست چرا باید مردم با دست خالی به مهار آتش بروند. در آتش‌سوزی ارتفاعات هایقر، ناصر، حامد و رضا بهزادی، سه عضو یك خانواده حین اطفای حریق جان خود را از دست دادند. روز پنجشنبه پیكر این سه شهید حفاظت از محیط زیست با بدرقه مارش و احترام نظامی به خاك سپرده شد. در همین بین آتش از جنگل‌های ارسباران شعله كشید كه روز گذشته اعلام شد این حریق اطفا شده است. رحیم مهردادی، مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی از مهار آتش‌سوزی در منطقه بابایلی و قاسم كندی ارسباران (بخشی از شهرستان كلیبر) خبر داد و به ایسنا گفت: «آتش‌سوزی منطقه بابایلی و قاسم كندی از ساعت ۱۶ روز پنجشنبه ۱۴ مردادماه آغاز شده و بلافاصله تمامی نیروهای امدادی از شهرستان‌های مختلف استان و با مدیریت فرماندار كلیبر در منطقه‌ حاضر شدند. این آتش‌سوزی پس از عملیات‌ نیروها و هلی‌برد نیروهای واكنش سریع هلال‌احمر، آتش‌نشانی و ... در ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه روز پنجشنبه كنترل و مهار اولیه شده و صبح روز جمعه نیز لكه‌گیری از منطقه انجام می‌گیرد.» و البته ماجرا تمام نشده است: « با مهار این آتش‌سوزی، همچنین آتش‌سوزی دیگری در منطقه كیارق (حدفاصل كلیبر به سمت جانانلو) به وقوع پیوسته كه بخشی از نیروهای امدادی نیز جهت مهار حریق به این منطقه عازم شده‌اند.»

اعتماد