دیروز مصادف با فرا رسیدن #دوم_خرداد #خاتمی_مدیا کلیپی از صحبت‌های تلفنی رییس‌جمهور وقت با تعدادی از مردم را منتشر کرد. اینکه چرا بعد از گذشت ۲۴ سال کماکان آن روز برای کثیری از مردم ایران روز خاطره‌انگیزی است را می‌توان در ادبیات حاکم بر همین کلیپ جست. در انتخابات کم‌نظیر دوم خرداد هفتاد و شش شخصی بعنوان ریاستِ جمهور انتخاب شد که با مردم و دنیا با زبان احترام و ادب صحبت می‌کرد. در اندیشه‌اش مرگ جویی برای دیگران جایی نداشت. و مردم را با هر قوم، دین، باور و مرام سیاسی صاحب حقوق انسانی می‌دانست و شعار "زنده‌باد مخالف من" را وارد ادبیات سیاسی ایران کرد. شاید درک #دوم_خرداد برای بسیاری از جوانان امروز ناممکن یا سخت باشد چرا که شرایط پیش و پس از آن و تاثیرات عمیق آن در جامعه‌ی فردایش را لمس نکرده‌اند. شوری که با کسب بیش از ۲۰ میلیون رای برای خاتمی ایجاد شد را و البته بیم‌ها و امیدهای ناشی از هر هفت روز یک بحران و گذر از آن را لمس نکرده‌اند.
آن روزها اینکه رییس جمهوری در فاصله‌ی بین مردم و حاکمیت طرف مردم بایستد، پدیده‌ای شگفت‌انگیز بود. اینکه رئیس‌جمهوری با چهره‌ای آراسته و با گفتمان فاخر نماینده‌ی #ایران در جهان باشد پدیده‌ای شگفت‌انگیز بود. اینکه ایرانیان در همان زمان کوتاه متوجه تفاوت برخورد همراه با کرامت و احترام حکومت‌ها و مردم دیگر کشورها با شهروندان ایران شدند، پدیده‌ای شگفت‌انگیز بود. وقتی فضایی برای بازگشت بسیاری از ایرانیان مهاجرت کرده و مشارکت ولو اندک‌شان در توسعه‌ی کشورشان اتفاق افتاد، همه شگفت‌زده شدند. وقتی ایران در مجامع جهانی از جمله در ورزش صاحب کرسی‌های مهم شد، همه شگفت‌زده شدند. وقتی آزادی‌بیان با بهار مطبوعات و توسعه‌ی فرهنگی با ساخت فیلم‌های فاخر و شکوفایی هنر و موسیقی رقم خورد، همه شگفت‌زده شدند. وقتی تشکل‌ها و نهادهای مردمی با جوشش جوانان آن روزگاران راه‌اندازی شدند و نقش پررنگی در امور یافتند، همه شگفت‌زده شدند. وقتی نقش #زنان در امور مورد توجه قرار گرفت و اعتماد به نفس در کالبد نیم مهمی از جامعه دمیده شد، همه شگفت‌زده شدند. از اینکه رییس‌جمهوری در حاکمیت بیاید و مستقیم و شفاف به مردم از جنایات جریانی خطرناک در وزارت اطلاعات سخن بگوید، همه شگفت‌زده شدند. وقتی دولت مدرن و شایسته‌گزینی رونق گرفت، همه شگفت‌زده شدند. وقتی علیرغم شعارهای غیراقتصادیِ زمان انتخابات و با وجود کاهش شدید درآمدهای نفتی درخشان‌ترین دوره‌ی اقتصادی ایران رقم خورد همه شگفت‌زده شدند. وقتی فازهای میادین گازی عسلویه فاز به فاز و در فرصت کوتاهی خلق شدند همه شگفت زده شدند. همه‌ی اینها اتفاق افتاد و وقتی سلامت و پاک‌دستی متولیان امر در طول سالیان به همه ثابت شد، همه شگفت‌زده شدند. و هزاران تغییر دیگر که برای جامعه‌ی آنروز ایران شگفت‌انگیز بود.
بی‌شک دوم خرداد، اصلاحات و خاتمی به بسیاری از اهداف خود نرسید و حتا جامعه در برخی از حوزه‌ها همچون امکان تجربه‌ی تکرار آنچنان انتخاباتی عقب‌گرد هم داشت. بی‌تردید اصلاحات ضعف‌ها، کاستی‌ها و خطاهای بسیاری هم داشت. اما دوم خرداد منشا تحولات بسیار مهم، عمیق و ماندگاری در جامعه و بطبع در گفتمان حاکمانِ اقتدارگرای آن روز گردید که بی‌شک مهمترین هدف دوم‌خرداد بود. امروز نمایندگان جریان حاکمیت نیز به زبانی سخن می‌گویند که آن روز خاتمی و طرفدارانش بخاطر بیان آن متهم به غرب‌زدگی و براندازی می‌شدند. شاید یکی از دلایل عدم درک نقش دوم‌خرداد در توسعه‌ی جامعه، جا افتادن و بدیهی‌انگاری گفتمان غالب جامعه‌ی امروز ایران است که تصور غیر از آنرا حتا برای جوانان مخالف اصلاحات هم غیرقابل تصور و باور می‌کند.
شاید گفتگوی تلفنی رییس‌جمهور وقت آن سالها با مردم در ذهن مخاطب امروزی چیز عجیبی نباشد اما در آن روزگار اینکه مردم راحت و بدون لکنت با رییس‌جمهور صحبت کنند، تجربه‌ی منحصربفرد و جدیدی بود که با خاتمی ممکن شد. خاتمی بی‌شک پدیده‌ی شگفت‌انگیز عصر خود بود!
امروز صحبت کردن از آن روزها و آرزوهای ملتی که با هزاران امید در دو انتخابات پیاپی با مشارکت بی‌نظیر، اصلاحات را برگزیدند سخت و گاهی نمک به زخم مردم پاشیدن است ولی اینک با گذشت ایام و اثبات نتایج حاصل از برخی نگاه‌ها و روش‌ها در کشورداری، تنها راه خروج از شرایط بحرانی اقتصادی و اجتماعی امروز ایران بازگشت باورمندانه به مردم و پذیرش اقتضاهای اعمال اراده‌ی آنان در تعیین بایدها و نبایدها در سیاست‌ها و روش مملکت‌داری و اصلاح‌ساختارهای معیوب است. اصلاحات هنوز هم شفای درد فرداست! البته اصلاحات واقعی و نه ویترینی! ایران برای همه‌ی ایرانیان با نهادینه‌کردن مردم‌سالاری، عدالت، آزادی، شفافیت، شایسته‌سالاری و ...