نوری‌قزلجه: فشارهای بیرون از مجلس تكلیف طرح صیانت را مشخص می‌كند
تلاش‌ها برای اجرایی شدن «صیانت»
ماجرا از آنجا شروع شد كه روز سه‌شنبه مهرداد ویس‌كرمی از اعضای كمیسیون مشترك مجلس درباره طرح صیانت، در تذكری خواستار آن شد كه این طرح در دستور كار قرار بگیرد. او در حمله‌ای به منتقدان طرح، انتقادات را «جوسازی» خواند كه «عمدتا در خارج از كشور هدایت» می‌شدند و به ادعای او این اقدامات باعث شد تا «ادامه كار كمیسیون متوقف» شود.
دنبال‌كنندگان طرح موسوم به «صیانت از كاربران در فضای مجازی» در مجلس، همچنان دست از این طرح نكشیده‌اند؛ آنها نه تنها دست نكشیده‌اند كه تلاش‌های زیادی را دوباره شروع كرده‌اند تا این طرح را به نتیجه مطلوب‌شان برسانند. حتی محدودیت‌های پس از آغاز اعتراضات پاییز گذشته هم، نتوانسته نظر آنها را جلب كند و هنوز راضی نشده‌اند. صیانت‌چی‌های مجلس كه بیشتر متمایل به پایداری‌چی‌های مجلس هستند، پس از پایان بررسی لایحه بودجه 1402 در صحن، خیز دوباره‌ای برداشته‌اند برای به جریان انداختن این طرح؛ آن هم پس از مدتی كه طرح صیانت مسكوت مانده بود.
حامیان صیانت به صورت جدی پیگیر هستند
در واكنش به این تحركات، غلامرضا نوری‌قزلجه، از نمایندگان مخالف طرح صیانت به «اعتماد» می‌گوید: «این مطرح كردن‌ها بابت آن است كه زمینه‌سازی كنند تا طرح صیانت دوباره به جریان بیفتد و آن را به نتیجه دلخواه‌شان برسانند.» او از جدی بودن حامیان صیانت در مجلس، برای به نتیجه رساندن این طرح خبر داد ه و گفته: «طراحان طرح صیانت به صورت جدی پیگیر آن هستند به طوری كه یك روز پس از آنكه مجلس از بودجه فارغ شد، شروع كردند به مطرح كردن طرح صیانت و پیگیر آن هستند.»
ماجرا از كجا شروع شد؟
ماجرا از آنجا شروع شد كه روز سه‌شنبه مهرداد ویس‌كرمی از اعضای كمیسیون مشترك مجلس درباره طرح صیانت، در تذكری خواستار آن شد كه این طرح در دستور كار قرار بگیرد. او در حمله‌ای به منتقدان طرح، انتقادات را «جوسازی» خواند كه «عمدتا در خارج از كشور هدایت» می‌شدند و به ادعای او این اقدامات باعث شد تا «ادامه كار كمیسیون متوقف» شود.
«استخاره كردم، خوب اومده»، مباركه!
این نماینده گفت كه برای گفتن این سخنان استخاره كرده و خوب آمده است. عبدالرضا مصری، نایب‌رییس مجلس هم كه ریاست جلسه را برعهده داشت، خطاب به ویس‌كرمی پرده از تلاش‌ها برای به نتیجه رساندن طرح موسوم به صیانت سخن گفت: «شاید بیش از ۱۰ جلسه من خدمت شما و آقای تقی‌پور و دوستان دیگر بودم كه ساعت‌ها مساله را مطرح كردید، شما صبح به من گفتید كه این موضوع در جلسه علنی مطرح نشود، اما الان می‌گویید در جلسه علنی مطرح شود؛ ما ان‌شاءالله در دستور كار می‌گذاریم و انجام می‌شود.»
فكر كرده‌اند ما عقب‌نشینی می‌كنیم!
این ماجرا تمام شد و رسانه‌ها خبر از احتمال به جریان افتادن این طرح دادند. فردای آن، یعنی روز گذشته، ویس‌كرمی باز هم تذكر داد و گفت: «طبق آیین‌نامه باید گزارش كمیسیون برای زمان اجرای آزمایشی در صحن مطرح شود و اگر رییس یا هیات رییسه به مخالفت برخی همكاران استناد می‌كنند باز هم این حرف وجاهت قانونی ندارد، زیرا در مورد اینكه كار در كمیسیون مشترك دنبال شود یا در صحن ادامه پیدا كند، صحن مجلس باید تصمیم‌گیری كند.»
او گفت كه پس از سخنان روز سه‌شنبه‌اش «همان‌هایی كه با این طرح مخالفند با یك هجمه رسانه‌ای فكر كردند ما را وادار به عقب‌نشینی می‌كنند».
تصمیم‌گیری درباره طرح از اختیارات هیات رییسه نیست!
او تاكید كرد كه «گزارش كمیسیون مشترك فضای مجازی آماده و تحویل هیات رییسه شده و هیات رییسه باید آن را در دستور صحن بگذارد تا درباره اجرای این طرح به صورت آزمایشی تصمیم‌گیری شود.»
به گفته او، این موضوع كه كار كمیسیون مشترك ادامه پیدا كند یا صحن درباره این طرح تصمیم‌گیری كند، در ید اختیارات رییس و هیات رییسه نیست كه «با سلیقه شخصی خود» تصمیم بگیرند.
تصمیم‌گیری درباره طرح از اختیارات هیات رییسه است!
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس هم در پاسخ به این اظهارات گفت كه «ما حتما آیین‌نامه را دنبال می‌كنیم، اما اینكه آیا كمیسیون مشترك ادامه دارد یا ندارد از اختیارات هیات رییسه، آیین‌نامه و حوزه قوانین است؛ در آنجا تصمیم مربوطه گرفته شده است، آقای مصری هم به عنوان نایب‌رییس موضوع را پیگیری می‌كردند.»
به گفته قالیباف، ۱۸۵ نفر از نمایندگان مجلس نامه‌ای امضا كردند و درخواست برگشت این موضوع (بررسی طرح صیانت در صحن علنی به جای كمیسیون مشترك) در صحن را داشتند.
او تاكید كرد كه «من مرّ قانون را دنبال می‌كنم، اما نظراتی بود و برخی دوستان مطرح كردند، دنبال این بودم كه به این موضوع كمك كنم. من قانون را دنبال می‌كنم. دوستان حق دارند كه این مساله دوباره در صحن مطرح شود. من با دوستان در حال صحبت هستم كه حل شود.»
طرح قانونی نیست
غلامرضا نوری‌قزلجه، عضو كمیسیون مشترك بررسی طرح صیانت و از مخالفان آن، در گفت‌وگو با «اعتماد» تاكید دارد كه «وضعیت طرح موسوم به صیانت هنوز مشخص نشده است. از سویی نمی‌توانند بگویند كه كمیسیون مشترك كه بر اساس اصل 85 قانون اساسی تشكیل شده مصوبه‌ای داشته، چون مسیر قانونی خود را طی نكرده است.»
به گفته نوری «این مطرح كردن‌ها بابت آن است كه زمینه‌سازی كنند تا طرح صیانت دوباره به جریان بیفتد و آن را به نتیجه دلخواه‌شان برسانند».
قالیباف هر دو مسیر را باز گذاشته است
او درباره پاسخ قالیباف به تذكر ویس‌كرمی در جلسه چهارشنبه مجلس، معتقد است كه «به نظر می‌رسد هیات رییسه و به خصوص آقای قالیباف برای نتیجه‌گیری و تعیین شدن تكلیف طرح، هنوز به قطعیت نرسیده؛ چراكه در سخنان روز چهارشنبه‌شان، ایشان راه را برای هر دو سناریو باز گذاشته است.»
او در تشریح این دو سناریو گفت: «یك سناریو این است كه بگوید كمیسیون مشترك در زمان قانونی تشكیل شده و مصوبه آن را به رسمیت بشناسد و با آن موافقت شود و مراحلش ادامه یابد؛ یك سناریو هم این است كه مصوبه كمیسیون مشترك را، مغایر با آیین‌نامه و قانون تشخیص دهد كه نتیجه‌اش می‌شود بازگشت و بررسی طرح در صحن مجلس. به این ترتیب رییس مجلس در صحبت‌هایش هر دو مسیر را باز گذاشته است.»
نوری می‌گوید: «یك‌بار رای‌گیری درباره بازگشت طرح به صحن انجام شد كه رای نمایندگان برگشتن و بررسی طرح در صحن بود، اما چون آن رای‌گیری استمزاجی و در جلسه غیرعلنی بود، آن را ملاك قرار نمی‌دهند.»
میزان فشارهای بیرونی تكلیف طرح را مشخص می‌كند
او اما درباره اینكه نتیجه و تكلیف طرح چه می‌شود، نظری دارد كه بسیاری از ناظران هم بر این اعتقاد هستند: فشارهای بیرون از مجلس. نوری‌قزلجه با بیان اینكه تكلیف این طرح «بستگی به فشارها و توصیه‌های بیرونی دارد»، گفت: «اینكه فشار كدام سمت پر زورتر باشد، می‌تواند تكلیف طرح را مشخص كند. به هر حال این طرح از ابتدا با توصیه و فشارهایی بیرون از مجلس به جریان افتاد. حتی مراحل سفارش و طراحی این طرح در بیرون مجلس انجام شد.»
طراحان خارج از مجلس مشخص هستند
این عضو كمیسیون مشترك بررسی طرح صیانت، در پاسخ به اینكه منشا «فشارهای بیرونی» كجاست و طراحان چه كسانی هستند، گفت: «طراحان در خارج از مجلس مشخصند؛ همان‌هایی هستند كه در سخنان‌شان از این طرح به شدت دفاع كرده و به منتقدان و مخالفان توهین می‌كنند.»
او تاكید دارد كه «اگر مصوبه كمیسیون مشترك به عنوان نتیجه پذیرفته شود، حتما مخالفت می‌كنیم چراكه نه جلسه‌ای بوده، نه كمیسیونی تشكیل شده ولی اگر طرح به صورت عادی به صحن بازگردد آن زمان مانند یك طرح معمولی با آن برخورد می‌كنیم.»
سرنوشت دسترسی به اینترنت؟
با این وجود همچنان تلاش‌های زیادی برای به نتیجه رساندن طرح صیانت چه در مجلس و چه بیرون از مجلس در جریان است و روزانه محتواهای زیادی درباره مضرات فضای مجازی در همان فضای مجازی منتشر می‌كنند. طرحی كه به اعتقاد بسیاری، نتیجه‌ای جز محدود شدن دسترسی به اینترنت و دنیای آزاد اطلاعات نخواهد داشت؛ گرچه الان هم پس از آغاز اعتراضات پاییز 1401، با استدلال امنیت، دو شبكه اجتماعی پر كاربرد و پر طرفدار ایرانیان فیلتر شد و سرعت اینترنت افت محسوسی پیدا كرد؛ حالا با این وجود طرح صیانت هم بخواهد اجرا شود، مشخص نیست چه سرنوشتی در انتظار اینترنت و كسب و كارهای اینترنتی خواهد بود.