غم نان و تصمیمات سخت

بحث تورم و كمبود ارز سرانجام برای دولت مشكل‌ساز شد و دولت را مجبور به اتخاذ تصمیماتی كرد كه انتقادات بسیاری را از طیف‌های حامی و منتقد دولت برانگیخت. در روزهای گذشته، بعد از افزایش قیمت ماكارونی، تعداد زیادی از فعالان شناخته شده اصولگرا در فضای مجازی، شروع به نقد دولت كردند. این انتقادات، نه فقط متوجه عملكرد یك نهاد یا یك وزارتخانه، بلكه متوجه شخص رییس‌جمهور نیز بود. پس از گرانی ماكارونی، افزایش قیمت آرد نیز فضای انتقادات را گسترده‌تر كرد. آزادسازی قیمت آرد موجب شد كه گمانه‌زنی درباره افزایش قیمت انواع نان، موجی از نگرانی را در افكار عمومی ایجاد كند. هر چند سخنگوی دولت اعلام كرده كه قیمت نان تا پایان سال جاری افزایش نخواهد یافت اما طرح اصلاح نظام پرداخت یارانه انتقاداتی را در پی داشت كه از زبان برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بیان شد.
روح‌الله ایزدخواه نماینده مجلس در واكنش به اظهارات جواد ساداتی‌نژاد وزیر كشاورزی كه از ارایه یارانه به مردم به خاطر گران كردن آرد خبر داده نوشت: «گران كن و یارانه بده، نسخه وارداتی مدیریت اقتصادی.» او می‌گوید: حذف ارز ترجیحی كار خودش را می‌كند. به آقایان گفتم این كار تورم دارد؛ گفتند فقط ۷درصد. گفتیم تورم از یارانه جلو خواهد زد. گفتند ارز ترجیحی به هدف اصابت نكرده. گفتیم از اصلاح ساختار تولید شروع كنید نه گران كردن. گفتند ارز نداریم. حالا معلوم شد اولا ارز ترجیحی با تمام مشكلاتش به هدف اصابت كرده بود، والا نباید شاهد این گرانی‌های فاحش می‌بودیم. ثانیا مشكل كمبود ارز از راه دیگری قابل حل بود. ثالثا معلوم شد كه نسخه‌نویسان دولت چقدر پیش‌بینی‌های‌شان از گرانی، واقعی بوده است. جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو كمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در توییتی هشدارآمیز خطاب به دولت نوشت: آزاد نمودن قیمت آرد و محاسبه آن با نرخ جهانی به دلار؛ اشتباه فاحش مدیران اجرایی دولت است. اگر قرار است هزینه مردم به قیمت جهانی باشد درآمدشان هم باید در سطح جهانی و با دلار باشد نه ریال بی‌ارزش. صبر مردم را آزمایش نكنیم. آستانه تحمل مردم سال‌هاست به پایین‌ترین حد ممكن رسیده است. احمد نادری دیگر نماینده اصولگرای حامی دولت نیز در توییتی نوشت: افزایش عجیب قیمت قوت غالب مردم، محرومان و مستضعفان را درگیر بازی بقا خواهد كرد.
با جدی شدن احتمال افزایش قیمت نان صنعتی، موج انتقادات، توسط نیروهای مشهور غیرموثر اصولگرا نیز ادامه یافت. حامد سالك خطیب محبوب اعضای جبهه پایداری كه امسال برای بازگشت او به برنامه‌های سحری صدا و سیما، پویش‌هایی از طرف اصولگرایان راه‌اندازی شده بود، در صفحه توییتر خود نوشت: «‏اگر دارید جراحی اقتصادی می‌كنید و اصلاح ساختار (البته امیدوارم)، قبلش باید با مردم صحبت كنید و پیامدها را توضیح دهید و اقدامات جبرانی را تبیین كنید كه اگر موفق بودید دلگرم شوند و اگر موفق نبودید، بدانند چه چیزی را مطالبه كنند. مردم نوكر مبین می‌خواهند، مردم دارند از گرانی له می‌شوند.»
به جز حامد كاشانی، میثم مطیعی هم چهره‌ای بود كه غیبت او در مراسم عید فطر امسال، مورد توجه اصولگرایان قرار گرفته بود. او هم در انتقاد به عدم دعوت به این مراسم در صفحه شخصی خود نوشت: «با صف اول نشینان حرف‌هایی داشتیم/ مثل آه روزه‌داران، داغ‌تر، تب‌دار‌تر.../ قرص نانی بر سر این سفره بود و ناگهان/ شد هلالی، رویتش از ماه نو دشوارتر!» میثم مطیعی، مداح و از فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق است و بارها در حضور بزرگان نظام، شعرهای سیاسی انتقادی علیه دولت حسن روحانی خوانده است.
این انتقاد همزمان با بیانیه شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی كشور بود كه در نامه سرگشاده‌ای خطاب به ابراهیم رییسی نوشته بود، متاسفانه در چند ماه اخیر افزایش قیمت‌های متعدد در كالاهای عمومی اتفاق افتاده كه افكار عمومی پاسخ قانع‌كننده‌ای برای این افزایش قیمت‌ها دریافت نكرده است. مشخصا این جمله كه «این تكلیف قانونی است كه در بودجه نوشته شده است!» پاسخی قانع‌كننده برای عموم مردم نیست و صرفا توجیهی در سطح ادبیات مسوولان جمهوری اسلامی تلقی می‌شود. از سوی دیگر می‌دانیم در برخی موارد به دلیل میزان تورم افسارگسیخته در چند سال اخیر، افزایش قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر است اما! نه برخوردهای پلیسی و تعزیراتی برای كنترل قیمت‌ها راه به جایی می‌برد و نه پنهان‌كاری و عدم توجه به اقناع افكار عمومی چاره‌ساز است؛ پس چاره كار صداقت و همراه كردن مردم است.
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «دلسوزانه به شما اعلام می‌داریم كه به‌هم‌ریختگی بازارها در چند هفته اخیر و خصوصا تصمیم شوك‌آور وزارت جهاد كشاورزی در مورد افزایش چندبرابری قیمت آرد صنف و صنعت، می‌تواند تبعات و ناآرامی‌های اجتماعی به دنبال خود داشته باشد خصوصا امروز كه رسانه‌های ضد انقلاب و ضد مردمی در كمین نشسته‌اند تا كشور را به آشوب بكشند و از ثمره آشوب‌ها كشور و مردم مستضعف را بیشتر تحت فشار تحریم‌ها قرار دهند. لازم است كه دولت محترم در حوزه تصمیم‌گیری و اطلاع‌رسانی با هماهنگی و قدرت بسیار بیشتری وارد عمل شده و از تصمیمات شوك‌آور و بدون اقناع افكار عمومی پرهیز كند.»

پاسخ دولت به انتقادات
پس از اعلام تصمیم دولت درخصوص آزاد‌سازی قیمت آرد، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت به شبكه خبر رفت تا توضیحاتی را در این خصوص ارایه دهد. سخنگوی دولت تاكید كرد كه به هیچ‌وجه قیمت نان برای مردم تا پایان سال تغییر نمی‌كند و رییس‌جمهور اجازه گران شدن نان را نمی‌دهد.
علی بهادری جهرمی كه میهمان برنامه صف شبكه خبر بود به بیان برنامه‌های دولت برای رفع مسائل اقتصادی پرداخت و گفت: این دولت خود را دولت مردم می‌داند و مردمی بودن شعار اصلی دولت است و معتقد است باید به مردم اطلاع داده شود آن چیزی را كه مرتبط با حقوق مردم است و مردم باید صادقانه در جریان باشند، چراكه مردم صاحبان حكومت هستند و خود آنها باید در فرآیند تصمیم‌گیری مشاركت داشته باشند و جامعه نخبگان به عنوان نمایندگان تخصصی همین مردم باید در حوزه‌های مختلف اظهارنظر كنند.
وی با بیان اینكه از ابتدای تشكیل دولت سیزدهم درباره مسائل اقتصادی طرح‌ها و نظر‌ها برای حل مسائل مردم بیان شده است، یادآور شد: اقتصاد ما بیمار است و سال‌های سال مردم این بیماری را لمس می‌كنند و طعم این تبعیض‌ها را در حوزه اقتصادی می‌چشند و رانت‌ها و بیكاری‌ها را سال‌هاست كه می‌بینند و همزمان با این هجمه اقتصادی دشمن و جنگ اقتصادی علیه مردم كه به واسطه تحریم‌های ظالمانه رخ داده آثار آن را مردم می‌بینند.
وی با یادآوری اینكه وقتی دولت در شهریور ماه سال گذشته فعالیت خود را آغاز كرد تورم به ۶۰درصد كه در تاریخ ایران بی‌سابقه بود، رسیده بود، گفت: این تورم را فقط در ایام جنگ جهانی در كشورمان تجربه كردیم و در واقع شروع كار دولت با چنین فضایی همراه شد. دولت تمركز ویژه خود را در كنترل تورم اقتصادی كشور معطوف كرده است. یكی از منشأهای اساسی تورم به نظر كارشناسان اقتصادی خلق پول است.
سخنگوی دولت درباره هدفمند كردن ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی اظهار داشت: دولت با گذشت ۹ ماه از مدیریت خود در این مدت مكلف بوده كه نظام پرداخت یارانه‌ها را اصلاح كند. در قانون بودجه سال گذشته وقتی كه دولت مردمی شروع به كار كرده منابع ارز ترجیحی كه در قانون بودجه ۱۴۰۰ پیش‌بینی شده بود، تمام شد و منبعی برای اختصاص ارز ترجیحی وجود خارجی نداشت. بهادری جهرمی در ادامه توضیح داد: برای تامین كالاهای اساسی با ارز یارانه‌ای ما حدود ۲۰ میلیارد دلار منابع نیاز داریم. در حالی كه در بودجه امسال حدود ۹ میلیارد دلار پیش‌بینی شده است و این یعنی شما توانایی این منابع را در چارچوب بودجه ندارید و باید با شیوه دیگری تامین كنید. حال چرا این‌گونه پیش‌بینی شده به این دلیل اینكه سقف منابع واقعی موجود همین بود. سخنگوی دولت درباره امنیت غذایی مردم گفت: دولت در این زمینه با هیچ كس چه در داخل و چه در خارج شوخی ندارد. به عنوان نمونه در حوزه واكسیناسیون دولت سیزدهم با جدیت اقدام به ورود آن كرد و امروز ما به ۷ كشته رسیده‌ایم درحالی كه در كشورهای غربی میزان مرگ و میر به ۱۵۰۰ نفر رسیده است. پس دولت زمانی كه تمركز خود را روی موضوعی بگذارد به سرانجام می‌رساند این اتفاق نیز در كالاهای اساسی رخ داده است.