انتخابات عراق و پیامد‌های آن| برنده و بازنده‌ها، کدام گروه‌ها بودند؟
برنده اصلی انتخابات "مقتدی صدر" روحانی شیعه بود که خود را به عنوان مخالف سرسخت ایران و امریکا معرفی کرده است. صدر نتیجه انتخابات را پیروزی مردم بر شبه‌نظامیان اعلام کرد.
خبرگزاری "رویترز" در گزارشی درباره انتخابات عراق می‌نویسد: رای دهندگان عراقی در انتخابات هفته جاری پارلمانی به نیروهای مورد حمایت ایران نه گفتند. با این وجود، تلاش برای کسب قدرت سیاسی از سوی این گروه‌ها همواره تهدیدی در پس زمینه باقی خواهد ماند.
برنده اصلی انتخابات "مقتدی صدر" روحانی شیعه بود که خود را به عنوان مخالف سرسخت ایران و امریکا معرفی کرده است. صدر نتیجه انتخابات را پیروزی مردم بر شبه‌نظامیان اعلام کرد.
"یوسف محمد" یک جوان بیکار ۲۱ ساله طرفدار صدر در بغداد می‌گوید: مهم‌ترین نکته در این انتخابات آن بود که کشور‌های خارجی در روند رای‌گیری دخالت نکردند. ما از دیشب در حال برگزاری جشن هستیم".
بلوک صدر بزرگترین جریان برنده در پارلمان عراق با ۳۲۹ کرسی خواهد بود و تعداد کرسی‌هایش از ۵۴ کرسی پیشین به ۷۳ کرسی افزایش خواهد یافت. این در حالی است که رقیب آن، ائتلاف فتح مرتبط با شبه نظامیان شیعه به شدت کرسی‌هایش را از دست داد و از ۴۸ کرسی پیشین اکنون تنها ۱۴ کرسی در اختیار خواهد داشت. یک بلوک سنی نیز به رهبری "محمد الحلبوسی" فرماندار سابق استان انبار عراق به طور غیرمعمول در رتبه دوم قرار گرفته و شاید بتوان گفت این اولین باری است که سنی‌ها در عراق پس از سقوط صدام حسین می‌توانند اهرم قدرت پرتوانی داشته باشند. حتی مستقل‌های اصلاح‌طلبی که به تازگی علیه نخبگان حاکم ظاهر شده بودند توانستند با تشکیل بلوکی، ۱۰ کرسی را از آن خود سازند. با این وجود، هنوز نشانه‌هایی وجود دارند که کنترل تهران بر عراق کماکان ادامه دارد.
"نوری مالکی" نخست وزیر سابق و از دوستان ایران که به عنوان رهبر ائتلاف قانون وارد کارزار انتخاباتی شد نیز دستاورد غافلگیرکننده چشمگیری داشت و با کسب ۳۷ کرسی در جایگاه سوم قرار گرفت.
این خبرگزاری در ادامه با اشاره به جلسهاسماعیل قاآنی با رهبران احزاب شبه نظامی شیعه در عراق، نوشته است: البته این کار با قدرتی که "مقتدی صدر" به دست آورده بسیار دشوار خواهد بود. ایران و عراق، اما حضور قاانی در عراق را تکذیب کردند. با این وجود، دو منبع ایرانی در تماس با "رویترز" این موضوع را تایید کردند. یکی از فرماندهان شبه نظامی عراقی گفته که گروه‌های مسلح آماده هستند در صورت لزوم متوسل به خشونت شوند تا اطمینان حاصل کنند که نفوذشان را پس از انتخابات از دید آنان همراه با تقلب از دست نمی‌دهند.
"رویترز" در ادامه می‌نویسد: علیرغم نفوذ صدر، اکثر تشکل‌های سیاسی شیعه عراقی نسبت به او با دیده تردید نگاه می‌کنند و یا دشمن او هستند؛ از جمله فرماندهان نیروهای امنیتی که در گذشته در نزاع با هواداران او بودند. این موضوع ممکن است به "مالکی" که بیش از یک دهه پیش نخست‌وزیر بود و کارزاری را برای خارج کردن مناطق جنوبی و محله‌هایی از بغداد از پیروان صدر اجرا کرد، کمک کند چرا که او در آن زمان در اجرای برنامه خود موفق بود.
تحلیلگران می‌گویند "نوری مالکی" پول زیادی صرف کارزار انتخاباتی کرده بود و از نوستالژی تکیه بر نیروهای مسلح استفاده کرد تا خود را یک رهبر قوی نشان دهد. یکی از مقام‌های سازمان بدر از گروه‌های مورد حمایت ایران می‌گوید یکی از دلایل نمایش وجهه‌ای ضعیف از ائتلاف فتح آن بود که طرفداران آن ائتلاف رای خود را به نفع نوری مالکی به صندوق رای انداختند چرا که او را چهره‌ای موثرتر علیه مقتدی صدر قلمداد می‌کردند چرا که مالکی پیش‌تر نشان داده می‌تواند در برابر مقتدی صدر بایستد.
از دست رفتن نفوذ ایران؟
شبکه خبری "تی آر تی" ترکیه در گزارشی با طرح این پرسش که آیا نتایج انتخابات اخیر عراق باعث از دست رفتن نفوذ ایران بر عرصه سیاسی آن کشور خواهد شد یا خیر می‌نویسد: گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق موقعیت خود را به طور قابل توجهی از دست می‌دهند. با این وجود، تهران هنوز حامیانی دارد که به آن کشور کمک می‌کنند تا نفوذش را بر کشور همسایه حفظ کند. شکست گروه‌هایی، چون "عصائب اهل حق" در انتخابات نشان داد که دیگر شعار‌ها و پیام‌های جنگجویانه آنان جذابیتی برای مردم ندارند. پیام رای‌دهندگان مشخص بود: دیگر مداخله خارجی را در امور عراق نمی‌خواهند. موفقیت مقتدی صدر در انتخابات اخیر نمایش این ناامیدی است. صدر سیاستمداری است که در سال‌های اخیر به عنوان قهرمان طبقات متوسط و اقشار ضعیف عراقی ظاهر شده است. صدر یکی از علمای برجسته شیعه عراقی است که مدتهاست از ملی گرایی عراقی برای شکل دادن به خواسته‌های سیاسی خود استفاده می‌کند. صدر علاوه بر لباس مشکی و عمامه با لباس سنتی عراقی نیز دیده شده است. در جنوب عراق گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران حتی نتوانستند یک کرسی را نیز به دست آورند. زمانی ایران به عنوان نجات‌بخش عراق از دست داعش قلمداد می‌شد، اما پس از آن درگیر شدن سیاستمداران عراقی به اتهامات فساد باعث افزایش نارضایتی عراقی‌ها نسبت به سیاستمداران شد.
به نظر می‌رسد رای دهندگان طرفدار ایران در انتخابات اخیر به مالکی رای داده باشند. موفقیت او در انتخابات نشان می‌دهد ایران هنوز در عراق نفوذ دارد. پایگاه حمایتی ایران از ائتلاف فتح به ائتلاف قانون تحت رهبری مالکی انتقال یافته است. مالکی در این انتخابات خوب عمل کرد و آرای خود را نسبت به انتخابات پیشین افزایش داد. صدر و شرکای سنی و کرد او برای تشکیل دولت ائتلافی به حمایت مالکی نیاز خواهند داشت. از طریق مالکی، ایران چهارمین شریک در دولت ائتلافی آینده خواهد بود.
برخی از چهره‌ها و گروه‌های قدیمی عراقی برای همیشه اهمیت‌شان را از دست داده‌اند و این پدیده تحول مهمی در انتخابات اخیر عراق بود.
"حیدر العبادی" نخست‌وزیر سابق و "عمار الحکیم" دو سیاستمدار شیعه از بزرگترین بازندگان انتخابات بودند و چهار یا پنج نفر از نامزد‌های نزدیک به آنان به پارلمان راه خواهند یافت. اتحادیه میهنی کردستان و جنبش گوران از جریانات کردی نیز شاهد افول قابل توجهی بودند. اتحادیه میهنی کردستان از ۳۲ کرسی پیشین اکنون تنها ۱۵ کرسی خواهد داشت و گوران هیچ کرسی‌ای کسب نکرد. انتخابات روز یکشنبه احتمالا پایان تسلط اتحادیه میهنی کردستان و نمایشی از قدرت بیش‌تر حزب دموکرات کردستان عراق تحت رهبری بارزانی خواهد بود. حزب دموکرات کردستان کرسی‌هایی را در موصل و کرکوک کسب کرد نقاطی که پیش‌تر تحت کنترل اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی رهبر درگذشته آن اتحادیه بودند.
پارلمانی چند دسته‌تر از قبل
سایت "میدل ایست آی" در گزارشی درباره نتیجه انتخابات عراق می‌نویسد:"پارلمان تازه چند دسته‌تر از پارلمان پیشین خواهد بود و سیاست قدیمی تقسیم قدرت دوباره تسلط یافته و تغییر عمده‌ای ایجاد نخواهد شد. همچنین، فرایند تشکیل دولت احتمالا زمان‌بر و دشوار خواهد بود و شامل تخصیص پست‌های کابینه بر اساس وزن پارلمانی هر بلوک سیاسی می‌شود که در آن منافع حزبی بر منافع ملی غلبه دارد. پارلمان چند دسته نیز باعث می‌شود فرایند تصمیم‌گیری ناکارآمد و ناامیدکننده باشد چرا که باید در تصمیم‌گیری منافع بسیار متفاوت بازیگران سیاسی را در نظر گیرد.
به دلیل مشارکت پایین، انتخابات یکشنبه نتوانست مشکل اصلی مشروعیت نظام سیاسی عراق را که بین عراقی‌ها به شدت تضعیف شده حل کند. با این وجود، انتخابات اخیر عراق از نظر فنی با پیشرفت‌های قابل توجهی همراه بود و استفاده از رایانه در فرایند رای‌گیری باعث شد کارت‌های رای‌دهی بهتر و محافظت‌شده‌ای به رای‌دهندگان عرضه شوند که احتمال تقلب را بعید می‌ساخت. این شفافیت تا حدی در بازگرداندن اعتبار انتخابات در نظر بسیاری از مردم عراق کمک کرد. همچنین، ضعف ائتلاف فتح در انتخابات سبب می‌شود دولت بعدی عراق تلاش جدی‌تری برای مهار گروه‌های شبه‌نظامی انجام دهد. نامزد‌های مستقل و تازه توانسته‌اند حدود ۳۵ کرسی را کسب کنند. اگر آنان بتوانند یک بلوک منسجم اپوزیسیون را تشکیل دهند که به فساد پشت پرده سیاست عراق کشیده نشود می‌توانند به شکلی مثبتی به دغدغه‌های مردم عراق به دور از حزب بازی‌های احزاب قدیمی عراق بپردازند".