زمان انتخاب شده برای حمله موشکی ایران به آنچه «اهداف راهبردی اسرائیلی» در شهر اربیل عراق توصیف شد، پرسش های متعددی درباره محتوای پیامی که تهران به دنبال رساندن آن به سران منطقه کردستان است، ایجاد کرده است. این حملات در شرایطی صورت گرفت که گروه های مورد حمایت ایران در بغداد با احتمال بیرون انداخته شدن از مراکز تصمیم گیری به علت اختلافات درون جامعه سیاسی شیعه و افزایش همکاری بین کردها و سنی ها در سطح داخلی و منطقه ای مواجه هستند.
ناظران سیاسی دیدگاه های متعددی درباره ماهیت پیامی دارند که ایران با این حمله موشکی ارسال کرد. برخی معتقدند این حمله هشداری سربسته به حزب دموکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی است که از سوی محافل ایرانی به نقش داشتن در ایجاد شکاف در بین احزاب سیاسی شیعه عراقی از طریق ائتلاف با مقتدی صدر، رهبر جریان صدر و محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق متهم شده است. برخی دیگر از ناظران نیز حمله موشکی ایران را به ادامه تلاش اربیل برای ضربه زدن به منافع منطقه ای تهران از طریق افزایش تلاش برای صدور گاز به ترکیه که می تواند جایگزین گاز ایران و روسیه شود، مرتبط می دانند.
رستم محمود، نویسنده عراقی معتقد است حمله موشکی ایران به اربیل ممکن است نتیجه شکست تلاش های تهران برای متلاشی کردن ائتلاف سه جانبه بین حزب دموکرات کردستان و جریان صدر و الحلبوسی یا دریافت تضمین از این ائتلاف در خصوص رویکردها و راهبردهای آینده دولتی باشد که به زودی در عراق تشکیل خواهد شد. واکنش تند مقتدی صدر به حمله ایران نیز در همین راستا قابل تحلیل است.
به عقیده رستم محمود، تهران نگران تولد نظام سیاسی جدیدی در عراق است که تمایل دارد سازمان های عراقی طرفدار ایران به ویژه سازمان های مسلح را متلاشی کند. ایران نیز تلاش می کند پیامی روشن تر و خشونت بارتر از پیام های قبلی با این مضمون ارسال کند که چنین اتفاقی هیچ گاه نخواهد افتاد. ایران قبلا با عملیات پهپادی از داخل عراق و مخفی نگه داشتن هویت عامل عملیات، پیام خود را ارسال می کرد و اکنون با شلیک موشک از خارج از مرزهای عراق پیام خود را می فرستد.
در مقابل، اسامه السعیدی رئیس جمعیت علوم سیاسی عراق معتقد است با توجه به مناقشه پشت پرده اسرائیل و ایران در خارج از مرزهایشان، عراق به میدان کشمکش منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. وی افزود: ادعاها و شواهدی وجود دارد که نشان می دهد منطقه کردستان عراق روابطی غیرعلنی با اسرائیل دارد و میزبان موسسات و شخصیت های اسرائیلی در خاک خود بوده است. السعیدی معتقد است، کشور عراق قربانی این رویارویی است و فقدان هماهنگی بین اربیل و بغداد از سال ها قبل، فرصتی به ایران و ترکیه و حتی اسرائیل داده است تا در خاک عراق عملیات انجام دهند.
السعیدی معتقد است، هم آنکارا هم تهران مناطقی را در داخل منطقه کردستان به بهانه حضور شورشیان کُرد، هدف قرار می دهند و منطقه کردستان نیز توانایی مهار این شورشیان را ندارد و به ارتش فدرال عراق نیز اجازه نمی دهد در منطقه کردستان وارد عمل شود. برای جلوگیری از تکرار این رویدادها لازم است نظام سیاسی عراق سیطره خود را بر کل خاک این کشور بسط دهد. به عقیده السعیدی، سیاست های منطقه کردستان در بخش های نفت و امنیت و دفاع و... بدون همکاری و هماهنگی با دولت مرکزی عراق، به منطقه کردستان آسیب می رساند و راه جلوگیری از این آسیب ها، همکاری و همسویی با دولت مرکزی عراق برای کاستن آسیب ها برای هر دو طرف است.
منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی