طبق سنت هرساله، با نزدیک شدن به پایان هر سال میلادی، اخبار «ترین های» آن سال رونق زیادی به خود می‌گیرد و سال ۲۰۲۱ میلادی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این گزارش ما قصد داریم تا شما را با جذاب‌ترین اکتشافات باستان شناسی سال ۲۰۲۱ به انتخاب وبسایت علمی livescience آشنا سازیم که می‌تواند برای بسیاری جالب توجه باشد.
به گزارش فرارو، علیرغم تمام مشکلات مرتبط با اپیدمی جهانی کروناویروس در سال ۲۰۲۱، کشفیات باستانشناسی سال درخشانی را پشت سرگذاشت که یافته‌هایی همچون؛ قدیمی‌ترین نقشه در اروپا، «شهر طلایی گمشده» در مصر و یک ژئوگلیف عظیم در هند که ممکن است بزرگترین نمونه در جهان باشد، تنها بخشی از اکتشافاتی است که در سال ۲۰۲۱ گزارش شده. در ادامه قصد داریم شما را با این اکتشافات جذاب علمی آشنا سازیم. ۱. بزرگترین ژئوگلیف (تپه نگاره) جهان در هند
تپه‌نگاره یا ژئوگلیف، نوعی هنر زمینی بسیار کهن هستند که انسان‌ها با استفاده از سنگ یا مواد زمینی دیگر طرح‌های هنری بزرگی را بر روی زمین ایجاد می‌کنند. اکنون باستان شناسان یک تپه نگاره بسیار عظیم با مساحت تقریبی ۲۰.۸ هکتار را در صحرای تار در هند، در نزدیکی مرز هند با پاکستان یافته اند که شامل چندین خط مارپیچ است که به جلو و عقب می‌رود.
این تپه نگاره‌ها به قدری بزرگ هستند که اگر فردی بخواهد در امتداد آن‌ها حرکت کند، باید مسافتی ۴۸ کیلومتری را طی کند. تخمین زده می‌شود که قدمت این ژئوگلیف مربوط به حدود ۱۵۰ سال پیش باشد، اما هدف از ساخت آن هنوز نامشخص است. این ژئوگلیف از روی زمین به سختی قابل مشاهده است و اولین بار توسط تیمی از محققان که در حال تجزیه و تحلیل چشم انداز با استفاده از Google Earth بودند، شناسایی شد. ۲. شهر طلایی گمشده در مصر
باستان شناسان در سال ۲۰۲۱، «شهر طلایی گمشده» را در نزدیکی اقصر (تب باستان) در مصر کشف کردند. این شهر توسط فرعون آمنهوتپ سوم، که بین سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۵۳ قبل از میلاد حکومت می‌کرد، تأسیس شد. این شهر دارای خانه‌های متعدد، ساختمان‌های اداری، نانوایی بزرگ، محل تولید خشت‌های گلی و چندین محل دفن است. اسناد تاریخی حاکی از آن است که آمنهوتپ سوم دارای سه کاخ سلطنتی در شهر بوده و به همین دلیل کاوش‌های باستان شناسی در شهر ادامه دارد. نام این شهر در منابع باستانی بسیار ذکر شده بود، اما تا به امروز مکان آن برای دانشمندان ناشناخته بود. زاهی حواس، وزیر پیشین امور آثار باستانی و باستان‌شناس که کاوش‌های شهر طلایی را رهبری می‌کرد، در این خصوص می‌گوید: «بسیاری از هیئت‌های باستان شناسی خارجی برای مدت‌های طولانی به دنبال یافتن این شهر بودند و هرگز آن را پیدا نکردند».
۳. اولین فرد به صلیب کشیده شده
در کمبریج شایر بریتانیا، باستان شناسان اخیراً جسد مردی را پیدا کردند که در سن ۲۵ تا ۳۵ سالگی به صلیب کشیده شده بود. یافته‌های عملمی نشان می‌داد که این فرد در زمانی بین قرن سوم تا قرن چهارم میلادی، محکوم به این مجازات شده که در نوع خود جالب توجه است. یک میخی پیدا شد که حداقل در یکی از استخوان‌های پاشنه‌اش فرو رفته بود، و علاوه بر این در طول مصلوب شدن، دست‌های او نیز به صلیب بسته شده بود. موقعیتی که این فرد در آن قرار داشت به احتمال زیاد باعث خفگی او شده. باستان شناسان دریافتند که استخوان‌های پای او نازک است، به این معنی که او احتمالاً برای مدت طولانی قبل از مصلوب شدنش به دیوار بسته شده بود. نکته قابل توجه این کشف این است که تاکنون نمونه‌های بسیار اندکی از مجازات به صلیب کشیده شدن در دوره امپراتوری روم بدست آمده و این کشف، اولین نمونه‌ای است که میخی را در خود دارد که به قطع مجازات به صلیب کشیده شدن را به اثبات می‌رساند.
۴. قدیمی‌ترین نقشه اروپا
محققان دریافتند مجموعه‌ای از حکاکی‌ها بر روی یک تخته سنگی ۴۰۰۰ ساله در فرانسه در واقع قدیمی‌ترین نقشه در اروپا است. به گفته محققان، این سنگ مجموعه‌ای از خطوط را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده رودخانه اوده و دره اطراف آن در غرب فرانسه است که منطقه‌ای به ابعاد ۱۸.۶ مایل در ۱۳ مایل (۳۰ کیلومتر در ۲۱ کیلومتر) را در بر می‌گیرد. اگرچه این تکه سنگ در سال ۱۹۰۰ کشف شده بود، اما بررسی‌های جدید علمی که با استفاده از فتوگرامتری برای ایجاد یک تصویر سه بعدی بسیار دقیق، انجام شد، نشان داد که حکاکی‌ها یک نقشه را تشکیل می‌دهند. گفته می‌شود که چنین نقشه‌ای احتمالاً به دستور یک حاکم محلی برای نشان دادن قلمرو خود ساخته شده است.
۵. عاشقان باستانی
دانشمندان چینی اخیراً موفق به کشف یک گور باستانی متعلق به حدود ۱۵۰۰ سال پیش شدند که یک زن و مرد را در خود جای داده بود. نحوه قرارگیری استخوان‌ها به شکلی بود که دانشمندان چینی یقین دارند که این دو همدیگر را درآغوش کشیده اند. کیان وانگ، محقق ارشد این مطالعه، دانشیار گروه علوم زیست پزشکی در کالج دندانپزشکی تگزاس A&M، در این خصوص به Live Science گفت: «این اولین کشف از این نوع در سراسر کشور چین بوده است». گفته می‌شود که این مرد بین ۲۹ تا ۳۵ سال سن داشت و جراحات کمی از جمله شکستگی دست و فقدان انگشت دست راست داشت، اما زن که بین ۳۵ تا ۴۰ سال سن داشت، فاقد جراحات ظاهری بود. همین امر سبب شده تا دانشمندان این استدلال را بکنند که احتمالا مرد در اثر حادثه‌ای جان خود را از دست داده و همسر او نیز در اثر این فراق دست به خودکشی زده و بازماندگان نیز شاید بنا به وصیتی آن‌ها بدین شکل به خاک سپرده اند.
۶. قدیمی‌ترین گورستان حیوانات خانگی جهان
گورستان حیوانات خانگی ۲۰۰۰ ساله که شاید قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده در جهان باشد که در برنیس، بندری در سواحل دریای سرخ مصر کشف شد. به نظر می‌رسد حیواناتی که در این گورستان دفن شده‌اند به دلایل طبیعی مرده‌اند و محبت آمیز با آن‌ها رفتار شده است. این نکته جالب توجه می‌نماید، چون پیش از این نیز گورستان‌های حیوانات خانگی دیگری در مصر شناسایی شده، اما اغلب آن‌ها قربانی شده بودند.
در این گورستان حیوانات خانگی، باستان شناسان حیوانات مختلفی از جمله یک سگ بزرگ را پیدا کردند که در حصیری از برگ‌های نخل پیچیده شده بود. آن‌ها همچنین سگ‌ها و گربه‌های بی‌دندانی را یافته اند که در هنگام مرگ بسیار پیر بودند و ممکن است برای خوردن غذا از صاحبانشان کمک گرفته باشند. مارتا اوسیپینسکا، پژوهشگر ارشد باستانشناسی در آکادمی علوم لهستان، می‌گوید: «کشف ما نشان می‌دهد که ما انسان‌ها از گذشته‌های بسیار دور نیاز عمیقی به همراهی با حیوانات داشته ایم». از ۵۸۵ مورد بقایای کشف‌شده، ۵۳۶ مورد گربه، ۳۲ مورد سگ، ۱۵ مورد میمون، یک مورد روباه و یک مورد شاهین بوده است که هیچ‌کدام از حیوانات مومیایی نشده بودند، اما برخی از آن‌ها در تابوت‌های موقتی قرار داده شده بودند. ۷. میدان سان (رژه) ۱۱ هزار ساله
باستان شناسان یک مکان ماقبل تاریخ ۱۱۰۰۰ ساله در ترکیه که اکنون Karahantepe نامیده می‌شود، کشف کردند که به احتمال زیاد برای رژه‌های ماقبل تاریخ مورد استفاده قرار گرفت و در آن افراد از برابر ساختمانی عبور کردند که شامل ستون‌های فالوس شکل و حکاکی سر انسان بود. نجمی کارول، استاد باستان شناسی ماقبل تاریخ در دانشگاه استانبول، در مقاله‌ای که در مجله Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi منتشر شده است، می‌نویسد: «همه ستون‌های برپا شده، به شکل فالوس هستند». البته کاوش‌های این سایت که در سال ۲۰۱۹ آغاز شده و همچنان ادامه دارد، نشان می‌دهد که این ساختمان بخشی از یک مجموعه بزرگتر است. این مکان همچنین یکی از کهن‌ترین بنا‌های ساخته شده به دست بشر محسوب می‌شود.
۸. قدیمی‌ترین بنای یادبود جنگ
باستان شناسان می‌گویند که یک گورستان ۴۳۰۰ ساله در سوریه، در محل تل بنات، ممکن است قدیمی‌ترین اثر جنگی شناخته شده جهان باشد. این مکان شامل اجساد حداقل ۳۰ جنگجو به همراه اسب و و سلاح‌های آن‌ها است. نکته جالب توجه اینکه حتی کتیبه‌های باستانی در بین النهرین نیز به چنین نحوه انباشته شدن اجساد کشته شدگان جنگ در یک سازه بسیار سازمان یافته در منطقه اشاره می‌کنند. آن پورتر، استاد تمدن‌های باستانی خاورمیانه و نزدیک در دانشگاه تورنتو و یکی از محققان این مطالعه، در بیانیه‌ای گفت: این کشف نشان می‌دهد که «مردمان باستان همانند ما به کسانی که در جنگ کشته می‌شدند، احترام می‌گذاشتند.»
جذاب‌ترین اکتشافات باستان شناسی سال ۲۰۲۱ ۹. مرد اژدها
دانشمندان چینی از کشف گونه جدیدی از انسان خبر دادند که آن را «هومو لونگی» به معنای «مرد اژدها» می‌نامند. این کشف از بررسی دوباره جمجمه‌ای حاصل شد که در سال ۱۹۳۳ پیدا شد، اما در طول اشغال چین توسط ژاپنی‌ها آن را در چاهی پنهان کردند تا اینکه ۸۵ سال بعد، دوباره کشف و مطالعه شد. این جمجمه شباهت زیادی به جمجمه بزرگ انسان هومو دارد و مطالعات نشان می‌دهد که مرد اژدها ممکن است نزدیک‌ترین گونه شناخته‌شده مرتبط به هومو ساپینس (نسل انسان امروزی) باشد.
مشخص نیست مرد اژدها دقیقاً چه زمانی برای اولین بار ظاهر شد و چه زمانی منقرض شد، اما دانشمندان دریافتند که قدمت جمجمه به زمانی بین ۳۰۹۰۰۰ تا ۱۳۸۰۰۰ سال پیش بازمی گردد. برخی از دانشمندان این سوال را مطرح کرده اند که آیا انسان اژدها در واقع یک گونه جدید انسانی است یا خیر و بر این باورند که جمجمه ممکن است متعلق به یک انسان دنیسووان باشد که فسیل‌های شناخته شده کمی دارد. ۱۰. قدیمی‌ترین نقاشی از ارواح
یک متصدی موزه، حکاکی روی یک لوح ۳۵۰۰ ساله بابلی که به سختی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، را به عنوان قدیمی‌ترین تصویر شناخته شده از یک روح شناسایی کرد. این نقاشی متعلق به روح یک مرد است، ریش دارد و در حالی که توسط یک زن با طناب به دنیای زیرین هدایت می‌شود، بدخلق به نظر می‌رسد. این تصویر یک طلسم بر روی خود دارد که برای دور کردن است. طلسم روح را به یک مجسمه منتقل می‌کند و از خدای خورشید شاماش می‌خواهد که به روح کمک کند تا به زندگی پس از مرگ برود. خط آخر این طلسم هشدار می‌دهد «به پشت سر خود نگاه نکنید». این لوح در موزه بریتانیا قرار دارد و در قرن نوزدهم کشف شده است، اما این شبح تا همین اواخر شناسایی نشده بود.
منبع: livescience
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو