سه‌شنبه هفته گذشته (18 آبان ماه 1400) دو خودروساز بزرگ كشور، «ایران‌خودرو و سایپا» بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار اقدام به افزایش قیمت برخی از محصولات خود كردند. در ادامه نیز مدیران عامل این دو شركت خبر از فك رهن خودروهای فروخته شده دادند و تاكید كردند كه با توجه به اصلاح قیمت، عرضه خودرو افزایش خواهد یافت و مردم منتظر تغییرات باشند.
با این حال دو روز پس از این تصمیم پنجشنبه شب، سید ابراهیم رییسی به موضوع افزایش قیمت خودروها ورود كرد و در همین رابطه نیز وزیر صمت به خودروسازان دستور بازگشت به قیمت‌های قبلی را داد. به دنبال دستور رییس‌جمهور مبنی بر لغو افزایش قیمت خودروها در شركت ایران خودرو و سایپا، طرح‌های فروش محصولات ایران خودرو و سایپا نیز با همان قیمت‌های قبلی اجرایی خواهد شد. این در حالی است كه فضای صنعت خودرو در یكی، دو سال گذشته تحت تاثیر زیان انباشته خودروسازان و انحصارگرایی قیمت توسط شورای رقابت قرار گرفته بود و مصوبه آزادسازی قیمت‌ها این‌بارقه را ایجاد كرد كه شاید زمان كوتاه شدن دست دلالان از بازار خودرو فرا رسیده باشد. طرح‌های شكست خورده‌ای چون قرعه‌كشی خودرو در حالی در دو سال گذشته اجرا شده كه مصرف‌كننده واقعی خودرو، تنها طرفی است كه با زیان روبرو بوده است. از این رو برخی كارشناسان معتقدند كه اصلاح قیمت‌ها علاوه بر اینكه افزایش كیفیت، تنوع محصول و افزایش تیراژ تولید را به دنبال دارد بلكه با حذف نظام قرعه‌كشی چرخه دلالان را نیز پشت سر خواهد گذاشت.
قیمت مواد اولیه هر روز در حال افزایش است محمود نجفی، كارشناس حوزه خودرو و فعال در صنعت قطعه‌سازی، با اشاره به وضعیت بازار خودرو معتقد است؛ زمانی كه نرخ‌ها در ورودی كارخانه دایما در حال تغییر است چگونه می‌توان قیمت خروجی كارخانه را ثابت نگه داشت؟ او ادامه داد: قیمت مواد اولیه هر روز در حال افزایش است پس چگونه می‌توان توقع داشت كه این قضیه بر روی قیمت فروش قطعه تاثیر نگذارد؟ زمانی كه آنالیز قیمت‌ها را به كارخانجات می‌دهیم و ازآنها درخواست افزایش داریم و آنها می‌پذیرند مسلما آنها هم این افزایش قیمت را بر روی قیمت نهایی محصولات خود محاسبه می‌كنند. نجفی تصریح كرد: یكی از مواردی كه نیاز است دولت به آن توجه كند این است كه دولت ورودی كارخانه‌ها را مورد بررسی قرار دهد، البته این مساله تنها در مورد صنعت خودرو مطرح نیست و در خصوص صنایع دیگر نظیر لوازم خانگی هم مطرح است. او ادامه داد: در كنار افزایش و نوسان دایم قیمت ارز، قیمت مواد اولیه داخلی (مواد پتروشیمی، پلیمری، فولاد و ...) هم در حال نوسان است.
دو علت زیان خودروسازان این كارشناس بازار خودرو با اشاره به زیان انباشته خودروسازی‌ها گفت: بر اساس صورت‌های مالی خودروسازان دو خودروساز دارای زیان انباشته هستند و با این قیمت‌هایی كه امروز خودرو را می‌فروشند هم زیان می‌دهند و دلیل این زیان هم مربوط به نوسان قیمت ورودی كارخانه است . نجفی در مورد كیفیت خودروها نیز گفت: رسیدن به كیفیت مطلوب كاری مشترك است كه یك بخشی از كیفیت خودرو در دست كارخانه‌دار است و درصد دیگر آن مربوط به عوامل خارج از كارخانه می‌شود به گونه‌ای كه اگر كیفیت مواد اولیه مناسب نباشد این موضوع بر روی تولیدات نهایی تاثیر می‌گذارد و اگر معیشت كارگر درست نگذرد دقت او هم در تولید پایین می‌آید چرا كه همه حواسش به دنبال تامین معاش خانواده‌اش است.پس باید آرامش و آسایش كارگران هم فراهم باشد و پس از آن از آنها انتظار كار كیفی داشت. این كارشناس بازار خودرو خاطرنشان كرد: در شرایط كنونی تنوع تولید، تنوع قطعه‌سازی و تنوع خودروی فراوانی در كشور وجود دارد و هم‌اكنون حدود 25 مدل خودرو در كشور در حال تردد هستند كه تعدادی از آنها ساخت داخل هستند (پراید، پژو، و...) و تعداد زیادی هم مونتاژ می‌كنیم و اینكه گفته شود با تیراژ 1 میلیون و 500 تا 600 هزار خودرو این تنوع را بیشتر كنیم منطقی نیست. نجفی در مورد كیفیت محصولات ادامه داد: یك موضوع دیگری كه باید به آن توجه شود این است كه آیا شركتی مانند «كیا» كه خودرو به ایران فرستاده آیا همین خودرو را با همین كیفیت به تركیه یا آلمان صادر كرده است یا اینكه واردكننده ما خودروی كم‌كیفیت‌تر را با قیمت مناسب‌تر می‌خرد و وارد كشور می‌كند یا اینكه خود شركت خودرویی با كیفیت پایین‌تر را به مشتری ایرانی می‌دهد، پس نمی‌توان گفت تنها خودروهای داخلی بی‌كیفیت هستند. این كارشناس بازار خودرو با بیان اینكه شرایط فعلی تولید در كشورمطلوب نیست، تصریح كرد: متاسفانه در حال حاضر كارخانجات با تمام ظرفیت كار نمی‌كنند و نمی‌توان انتظار خروجی عالی از آنها داشت، هر چند از قطعه‌ساز گرفته تا خودروساز باید حداكثر سعی خود را بكنند تا مشكلات برطرف شود. چرا دلالان هر روز بیشتر می‌شوند؟ این فعال در حوزه قطعه‌سازی خاطرنشان كرد: تا زمانی كه ظرفیت تولیدات خودرو پاسخگوی بازار نباشد دلالان به فعالیت خودشان ادامه خواهند داد، در شرایط كنونی كه كشور با پول‌های سرگردان روبرو است و بعضی از مسوولان همواره اعلام می‌كنند كه افزایش نقدینگی باعث تورم شده است، اگر این پول‌های سرگردان وارد تولید شود منجر به كاهش تورم خواهد شد. او افزود: در صورتی كه نقدینگی در دست قطعه‌ساز و خودروساز باشد و برنامه تولیدشان هم افزایش پیدا كند، عرضه خودرو اضافه می‌شود و خود به خود قیمت خودرو هم افت می‌كند و دیگر دلالان به دنبال سودجویی در این بازار نیستند و نیاز مردم هم تامین می‌شود و از طرف دیگر تولید همان سودی را خواهد داشت كه در بانك سود می‌دهد، مشكل اصلی اینجاست كه تولید امروز ذلیل شده و دلالی در كشور رونق پیدا كرده است. این فعال حوره خودرو با بیان اینكه تا زمانی كه اقتصاد كشور ساماندهی نشود این دلال‌بازی‌ها ادامه خواهد داشت، گفت: بارها شاهد آن بودیم كه این دلال‌بازی در بازارهای مختلف از خودرو تا زمین و ارز و سكه چرخیده است، این در حالی است كه با برنامه‌ریزی كوتاه‌مدت و بلندمدت برای اقتصاد كشور و تولید، مسوولان می‌توانند این قضیه را مدیریت كنند. او با بیان اینكه مردم برای حفظ ارزش پولشان اقدام به خرید كالا می‌كنند، افزود: افزایش تورم و رشد نقدینگی و افت تولید رونق فعالیت‌های واسطه‌ای را به دنبال داشته و دلالی سود زیادی پیدا كرده است و در حالی كه من به عنوان یك تولید‌كننده ملزم به پرداخت مالیات‌های سنگین هستم این دلال‌ها 10 درصد صنف ما هم مالیات به دولت نمی‌دهند.
كاهش تولید معضل بازار خودرو علیرضا پورحسنی، عضو اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، نیز با بیان اینكه مهم‌ترین مشكل در شرایط فعلی در بخش خودرو كاهش تولیدات است، گفت: در صورتی كه روند تولیدات اصلاح شود و عرضه و تقاضا در حوزه خودرو برابر شود التهابات این بازار هم از بین خواهد رفت. این فعال حوزه خودرو ادامه داد: امروز عرضه در بازار خودرو كم است و در حالی كه تقاضا در این بازار زیاد است و یكسری از تقاضاها هم كاذب هستند و باعث آشفتگی در بازار شده است. او با اشاره به افزایش قیمتی كه هفته گذشته از سوی خودروسازان اعمال و پس از آن از سوی رییس‌جمهوری لغو شد گفت: این موضوع باعث التهاب در بازار شد. این فعال بازار خودرو با بیان اینكه افزایش قیمت خودرو دارای یكسری از محاسن و یكسری از معایب است، گفت: افزایش قیمت خودرو در شرایطی خوب ارزیابی می‌شود كه توام با افزایش تولید و عرضه قابل توجه محصولات صورت گیرد تا بازار را پوشش دهد در شرایطی كه تولید نیست، عرضه محدود است و شركت خودروساز قیمت را بالا می‌برد بر روی بازار تاثیر مثبتی ندارد. او ادامه داد: تنها در شرایطی كه افزایش تولید صورت گیرد می‌توان قیمت كارخانه و بازار را یكی كرد، در غیر این صورت بازار ملتهب‌تر می‌شود و توقع مردم هم از دولت این است كه بازار افزایشی نشود. پورحسنی با بیان اینكه توان مالی شركت‌ها ضعیف است، گفت: قطعه‌سازان مجموعه‌ای هستند كه مدت‌هاست از خودروسازان مطالبات مالی دارند و تا زمانی كه دولت به این مساله رسیدگی نكند تولیدات محدود خواهد بود و پیشنهاد ما این است كه در صورتی كه توان واردات از سوی شركت‌های واسطه‌ای وجود دارد در این زمینه اقدام شود.
خبری كه برای بازار خودرو مثبت بود این فعال حوزه خودرو با اشاره به افزایش قیمت دو خودروساز در هفته گذشته گفت: همزمان با افزایش قیمت این دو خودروساز دو شركت اعلام كردند كه خودروهایی كه در رهن هستند را آزاد می‌كنند و این اخبار یكدیگر را پوشش داد و قیمت‌ها در بازار افت كرد در غیر این صورت التهاب بازار بسیار بیشتر می‌شد.او افزود: در حال حاضر بازار در شوك قرار گرفته و افرادی كه خودرو دارند دست نگه داشته‌اند و فروشنده نیستند. به عنوان مثال «كوئیك آر » هفته گذشته در كارخانه 150 و در بازار آزاد 175 میلیون تومان بود كه شركت سایپا با تغییر قیمت آن را 170 میلیون تومان اعلام كرد در حالی كه هنوز موجودی هم نداشت و این خودرو تا 180 میلیون تومان در بازار رشد كرد و مطمئنا اگر قیمت‌ها بر نمی‌گشت در هفته آینده به 200 میلیون تومان هم می‌رسید.
تشویق دلالان پورحسنی گفت: در حالی كه پژو 207 دنده‌ای در شركت 200 میلیون تومان است، در بازار آزاد 350 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده و داستان تقاضای كاذب در بازار را شدت می‌دهد و حتی مردم خودرو هم نخواهند ثبت‌نام كنند برای ثبت‌نام تشویق می‌شوند و آن شخصی كه نیاز واقعی دارد با وجود این قرعه‌كشی‌ها به هیچ خودرویی نمی‌رسد. او در خاتمه گفت: تا زمانی كه برنامه‌ریزی دقیقی برای تولیدات نشود و افزایش تولید انجام نگیرد افزایش قیمت كار منطقی نیست زیرا همزمان با افزایش قیمت كارخانه‌ای باید عرضه خودرو نیز در بازار رشد كند تا هر كسی نیاز به خودرو دارد بتواند آن را خریداری كند.
اطلاعیه ایران‌خودرو درباره بازگشت قیمت محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو در اطلاعیه‌ای بر بازگشت محصولات به نرخ‌های فروشِ قبل از اول آبان‌ماه خبر داد. در این اطلاعیه عنوان شده، براساس تصمیمات اتخاذشده، محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو به نرخ فروش قبل از یكم آبان‌ماه بازگشته و افزایشی در آن اعمال نمی‌شود. بر همین اساس، دعوتنامه مشتریان با موعد تحویل آبان‌ماه مجددا صادر خواهد شد. این اطلاعیه تصریح كرده، مبالغ مازادی كه توسط مشتریان پرداخت شده نیز طی هفته آینده به حساب آنان مسترد خواهد شد. ایران‌خودرو تاكید كرده قرعه‌كشی فروش اخیر نیز، امروز شنبه براساس قیمت‌های قبل محصولات برگزار خواهد شد. منبع: اعتماد